DORADZTWO ZAWODOWE
- Czym zajmuje się doradca zawodowy?
- Program realizacji doradztwa zawodowego w Szkole Podstawowej nr 3 im. H. Sienkiewicza w Drezdenku w roku szkolnym 2025/2026
- Moja inspiracja do kariery
- Pomocne materiały, filmiki, testy itp.
- Informator dla kandydatów do szkół ponadpodstawowych
- Jaki jestem? - style uczenia się
- Test wiedzy o zawodach
- Barometr zawodów
- Ciekawe zawody - CUKIERNIK
- Ciekawe zawody - FIZJOTERAPEUTA
- Ciekawe zawody - STRAŻAK
- Ciekawe zawody - POLICJANT
- Ciekawe zawody - STEWARDESSA/STEWARD
- Ciekawe zawody - SĘDZIA
- Ciekawe zawody - WETERYNARZ
- Ciekawe zawody - TECHNIK WETERYNARII
- Ciekawe zawody - TESTER GIER
- Wycieczki zawodoznawcze
- Typy szkół ponadpodstawowych
Program realizacji doradztwa zawodowego w Szkole Podstawowej nr 3 im. H. Sienkiewicza w Drezdenku w roku szkolnym 2025/2026
PROGRAM REALIZACJI DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ nr 3 IM. H. SIENKIEWCZA W DREZDENKU na rok szkolny 2025/2026
- Adresaci:
Program realizacji doradztwa zawodowego jest skierowany do dzieci z oddziałów przedszkolnych, uczniów kl. 1 – 8 SP im. H. Sienkiewicza w Drezdenku oraz ich rodziców/opiekunów.
- Główne cele programu:
- preorientacja zawodowa w przedszkolu;
- orientacja zawodowa dla uczniów kl. I-VI SP;
- przygotowanie młodzieży do podjęcia trafnych decyzji edukacyjno – zawodowych, wyboru szkoły ponadpodstawowej zgodnie z zainteresowaniami i uzdolnieniami;
- wspieranie uczniów klas VII-VIII SP w procesie planowania przyszłej drogi edukacyjnej i zawodowej;
- przygotowanie uczniów do roli pracownika na współczesnym rynku racy;
- przygotowanie uczniów do radzenia sobie z ciągłymi zmianami we współczesnym świecie;
- zaktywizowanie rodziców/opiekunów uczniów jako osób współodpowiedzialnych za wybory edukacyjno-zawodowe swoich podopiecznych;
- kształtowanie proaktywnych postaw we współczesnym świecie.
- Cele szczegółowe programu:
- przygotowywanie dzieci do prawidłowej drogi edukacyjno-zawodowej poprzez lepsze zrozumienie siebie samego w przyszłości oraz poznanie życia zawodowego:
• wstępne zapoznanie dzieci oddziału przedszkolnego z wybranymi zawodami oraz pobudzanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień;
• kształtowanie u przedszkolaków nawyku dbania o porządek, zamiłowania do pracy, czystości i punktualności;
• nauka pracy w zespole, planowania, podziału zadań i ról, odpowiedzialności za innych;
• rozwijanie wyobrażeń dzieci o pracy;
• poznawanie i obserwacja ludzi pracujących w różnych zawodach;
• kształtowanie zamiłowania do pracy;
• uświadamianie dzieciom roli pracy w życiu;
• kształtowanie szacunku dla ludzi pracujących;
• wskazywanie dzieciom różnych zawodów i czynności z nimi związanych na przykładzie ich najbliższych – rodziców/opiekunów;
- zapoznanie uczniów klas I-VI SP z wybranymi zawodami (również na przykładzie najbliższych im osób), kształtowanie pozytywnych postaw wobec pracy i edukacji oraz pobudzanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień zawodowych;
- przygotowanie uczniów klas VII-VIII SP do świadomego i samodzielnego planowania kariery oraz podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych uwzględniających ich zainteresowania i uzdolnienia, a także informacje na temat rynku pracy i systemu edukacji.
W ramach realizacji programu:
- uczniowie:
• poznają samych siebie – mocne i słabe strony, zainteresowania;
• przyswajają sobie informacje na temat rynku pracy;
• kształtują u siebie gotowość do wejścia na rynek pracy;
• zapoznają się z systemem edukacji;
• poszerzają swoją wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne;
• rozwijają umiejętności uczenia się przez całe życie;
• kształtują u siebie umiejętności planowania własnego rozwoju i podejmowania decyzji edukacyjno-zawodowych również w oparciu o przykłady z najbliższego im otoczenia – ich rodzice/opiekunowie, najbliżsi;
- nauczyciele:
- uświadamiają sobie konieczności wplatania tematyki z zakresu orientacji zawodowej w treści przedmiotowe,
- otrzymują pomoc w realizacji tematów z zakresu problematyki wyboru zawodu i możliwości kształcenia w ramach lekcji przedmiotowych,
- wypracowują materiały pomocnicze do prowadzenia zajęć z orientacji zawodowej na godzinach wychowawczych i spotkaniach z rodzicami;
- rodzice:
- otrzymują informacje o zawodach, aktualnych trendach na rynku pracy;
- otrzymują wiedzę o swoim dziecku, jego umiejętnościach, preferowanych wartościach, zdolnościach, jego zainteresowaniach, mocnych i słabych stronach;
- zostają zapoznani z problematyką wyboru zawodu i możliwościami dalszego kształcenia ich podopiecznych;
- otrzymują informacje o ścieżkach edukacyjnych, przeciwskazaniach zdrowotnych
- biorą aktywny udział w czynnościach mających na celu pomoc uczniom w wyborze przyszłej ścieżki edukacyjno-zawodowej, np. poprzez rozmowy na ten temat, opis własnej ścieżki, posiadanych umiejętności, opis czynności związanych z wykonywaniem swojego zawodu/pracy itp.
WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO
I CELE SZCZEGÓŁOWE REALIZOWANE W ODNIESIENIU DO POSZCZEGÓLNYCH OBSZARÓW:
1. POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW
Uczeń:
- dokonuje autoanalizy, w tym ocenia swój stan zdrowia, określając przy tym jego wpływ na wykonywanie zadań zawodowych;
- planuje karierę lub ścieżkę zawodową w oparciu o informacje o sobie, oceny innych osób oraz inne źródła;
2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY
Uczeń:
- zdobywa informacje dotyczące różnych zawodów oraz charakteryzuje wybrane profesje, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania;
- porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców.
3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
Uczeń:
- wykorzystuje dostępne źródła informacji o dalszych ścieżkach kształcenia do analizy ofert szkół ponadpodstawowych i wyższych oraz kryteriów rekrutacyjnych do nich pod kątem własnych możliwości i predyspozycji.
4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH
Uczeń:
- samodzielnie lub przy wsparciu doradczym podejmuje decyzje o dalszej drodze edukacyjnej i zawodowej;
- określa cele i plany edukacyjne i zawodowe z uwzględnieniem własnych zasobów;
- potrafi wskazać formy pomocy oraz osoby i instytucje wspomagające planowanie kariery.
II DZIAŁANIA ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ DORADZTWA ZAWDOWEGO NA POSZCZEGÓLNYCH ETAPACH
II.1 Preorientacja zawodowa w przedszkolu
W okresie przedszkolnym dzieci wykazują się wzmożoną aktywnością poznawczą, która wyrażana jest silną potrzebą intelektualnych wrażeń, dużym napięciem emocjonalnym oraz koniecznością działania jako narzędziem służącym poznaniu otaczającej rzeczywistości. Zadaniem nauczycieli w przedszkolu jest pomoc dzieciom w odkryciu tego, co lubią robić, nauczenie ich opowiadania o sobie i o tym kim chciałyby zostać, organizowanie różnych sytuacji edukacyjnych sprzyjających nawiązaniu przez dziecko wielorakich kontaktów społecznych. Na tym etapie edukacji uczniowie będą odgrywać także różne role w trakcie zabawy, dowiadywać się, czym są zainteresowania zawodowe. Pomocne w tym celu mogą być następujące propozycje:
Zabawa w kalambury - odgrywanie scen dotyczących danego zawodu z uwzględnieniem specyfiki tej profesji, wskazywaniem atrybutów danego zawodu.
Tworzenie plakatów - prac plastycznych - wskazywanie atrybutów dotyczących danego zawodu, np. fartuch, kitel, czapka, stetoskop.
Spotkania z ciekawymi ludźmi – przedstawicielami określonych zawodów np. policjantem, strażakiem, leśniczym, lekarzem, ratownikiem medycznym, fryzjerką, w tym jak najbardziej z rodzicami/opiekunami uczniów. Takie formy pracy w zakresie preorientacji zawodowej dostarczają dzieciom ogólnych wiadomości, rozbudzają różnokierunkowe zainteresowania, dostarczają wielu pozytywnych doznań, przeżyć, zachęcają do naśladowania, sugerują podejmowanie różnych działań, wzmacniają pozytywne uczucia. Dzieci w ten sposób wzbogacają swoją wiedzę na temat zawodów, poznają efekty pracy, narzędzia, charakterystyczny ubiór, dostrzegają i szanują pracę ludzi z bliskiego otoczenia. W czasie takich spotkań zdobyta przez dzieci wiedza inspiruje je do organizowania zabaw tematycznych, wykorzystując zdobyte doświadczenia.
Wycieczki tematyczne do zakładów pracy, np.: Straż Pożarna, Policja, zakład fryzjerski, Urząd Pocztowy, piekarnia, cukiernia. Pozwalają one dzieciom zobaczyć, na czym polega dana profesja w praktyce. Uczniowie mogą spotkać przedstawicieli danych zawodów w typowych dla tych profesji sytuacjach; mają możność poznać specyfikę określonego zawodu, obejrzenia różnorodnych narzędzi i akcesoriów niezbędnych w danej pracy; mają okazję do zrozumienia, że istnieją kody zachowań typowe dla grup ludzi. Wycieczki są też okazją do utrzymywania aktywnego słuchania u dzieci i nauki odpowiadania na to co słyszą i widzą poprzez odpowiednie komentarze, pytania i działania. Przedszkolaki mogą zdobyć nowe doświadczenia przy użyciu różnych materiałów, narzędzi, zabaw wyobrażeniowych i zabaw w role oraz ruchu itp. Mają również możliwość kształtowania dobrych relacji z kolegami i dorosłymi, rozwijania pewności w próbowaniu nowych aktywności, przedstawianiu pomysłów i mówienia przed grupą ludzi.
Wycieczki tematyczne do zakładów pracy z możliwością śledzenia taśmy produkcyjnej, np. Fabryka Bombek „KADPOL” w Gnieźnie, „Karmelkowo” Manufaktura Cukierków w Gorzowie Wlkp. – Dzieci nie tylko poznają etapy produkcji, ale też mogą samodzielnie wykonać dany produkt. Poprzez to rozwijają wiele umiejętności, np. manualne; mogą wykazać się posiadanymi przez siebie talentami, popracować nad wyrobieniem w sobie ważnych cech takich jak choćby cierpliwość czy dokładność.
Warsztaty i pokazy ginących zawodów – np. wizyta w Centrum Edukacji Regionalnej i Przyrodniczej w Mniszkach, gdzie proponuje się dzieciom następujące atrakcje:
o U wikliniarza - samodzielne wyplatanie wiklinowych wózków
o U garncarza - lepienie na kole glinianych wazoników
o W kuźni – pokazy kucia lub zabawa w kowala
o U bednarza – sprawdzanie działania strugów, ośników, świdra, dłuta...
o U pszczelarza – poznawanie wnętrza ula z pszczołami, a potem robienie woskowych świec
o U szewca – wycinanie skórzanych rzemyków
o U praczki – pranie tarką, noszenie siuńdami wody i wieszanie prania, a czasami prasowanie żelazkiem na węgielki i duszę
o W dawnej klasie – pisanie atramentem...
o Dioramy przyrodnicze i pracownia młodego przyrodnika
o Pokazy rzemiosła i koncerty
Wizyta w tego typu miejscach to dla dzieci okazja nie tylko do poznania nazw i zajęć przedstawicieli ginących zawodów, ale też szansa do przeżycia niezwykłych doświadczeń związanych z samodzielnym wykonywaniem czynności przypisanych do poszczególnych profesji.
Udział w zajęciach rozwijających zainteresowania i predyspozycje, np. organizowanych przez:
„Uniwersytet dla dzieci” w Gorzowie Wlkp.:
o warsztat „Genetyka w kryminalistyce”,
o warsztat „DNA i dziedziczenie”;
Centrum Nauki Keplera -Centrum Przyrodnicze w Zielonej Górze.:
o Pamiętaj chemiku młody…,
o Świat brył,
o Balansująca fizyka,
o W poszukiwaniu skarbów,
o Spotkanie z pajęczakami;
Klub Młodego Wynalazcy - Laboratoria dla dzieci i młodzieży w Gorzowskim Ośrodku Technologicznym Parku Naukowo – Przemysłowym Sp. z o. o. w Stanowicach:
o laboratorium biologiczno-chemiczne;
o laboratorium cybernetyki i elektroniki;
o laboratorium fizyki i energii odnawialnej;
o laboratorium dla najmłodszych.
Podczas zajęć dzieci pracują z mikroskopami, wykonują eksperymenty, poznają sekrety kosmetologii i chemii, konstruują i programują roboty, uczą się pracy w grupie, poszerzają wyobraźnię, nabywają nowe umiejętności i wiedzę. Zajęcia te są dla przedszkolaków okazją do poznania możliwości, jakie daje nauka przedmiotów przyrodniczych, a więc ukierunkowują ich na konkretne umiejętności potrzebne na współczesnym rynku pracy.
Działania zorientowane na preorientacje zawodową przedszkolaków będą realizowane podczas bieżącej pracy z dziećmi w ciągu całego roku szkolnego.
II.2 Doradztwo zawodowe w kl. I-VI
W kl. I-VI doradztwo zawodowe będzie urzeczywistniane w ciągu całego roku szkolnego w formie orientacji zawodowej w celu zapoznania uczniów z wybranymi zawodami, kształtowania u nich pozytywnej postawy wobec pracy i edukacji oraz pobudzania i rozwijania ich zainteresowania i uzdolnień zawodowych.
W edukacji wczesnoszkolnej realizowane moduły z doradztwa zawodowego, w myśl Rozporządzenia MEN z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej […] (Dz. U. z 2017 r. poz. 356), mają na celu przedstawienie charakterystyki wybranych zajęć i zawodów ludzi znanych z miejsca zamieszkania oraz zawodów użyteczności publicznej takich jak: nauczyciel, żołnierz, policjant, strażak, lekarz, pielęgniarz czy leśnik, oraz zrozumienie istoty pracy w służbach mundurowych i medycznych. Można to osiągnąć m.in. poprzez następujące metody:
spotkania z ciekawymi osobami – przedstawicielami różnych zawodów – w tym jak najbardziej rodzicami uczniów;
wyjścia do zakładów pracy;
eksponowanie informacji dotyczących wybranych zawodów np. w formie gazetki szkolnej;
wywiady dokonywane pośród domowników czy najbliższej rodziny odnośnie pełnionych przez dane osoby profesji.
Zagadnienia odnośnie doradztwa zawodowego w klasach starszych szkoły podstawowej (IV-VI) realizowane będą w trakcie całego roku szkolnego na wielu przedmiotach. W myśl bowiem cytowanego wyżej dokumentu na języku obcym uczeń powinien zdobyć taki zasób środków językowych, by umożliwiły mu one komunikację odnośnie tematu pracy – konwersację np. na temat popularnych zawodów i związanych z nimi czynnościami i obowiązkami, miejsc pracy, wyboru zawodu. Podczas lekcji języka obcego w kształceniu językowym na II etapie edukacyjnym niezbędne jest zatem tworzenie i wykorzystywanie zadań językowych, dzięki którym możliwe jest rozwijanie u uczniów świadomości znaczenia języków obcych nowożytnych w różnych dziedzinach życia społecznego, w tym w pracy, również w odniesieniu do ścieżki własnej kariery zawodowej.
Podczas zajęć z wiedzy o społeczeństwie uczeń powinien nabyć wiedzę i umiejętności, by scharakteryzować oczekiwane kompetencje wybranych kategorii społeczno - zawodowych i ich miejsce na rynku pracy, zaplanować dalszą edukację z uwzględnieniem własnych zainteresowań, zdolności i umiejętności oraz rad innych osób, jak też sytuacji na rynku pracy. Pomocą w tym służyć mają: wycieczki edukacyjne do urzędu gminy, miasta; lekcje organizowane we współpracy z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi lub instytucjami oferującymi usługi poradnictwa zawodowego oraz organizacjami pozarządowymi.
W cytowanym rozporządzeniu czytamy też o zagadnieniach z doradztwa realizowanych na zajęciach komputerowych, gdyż „umiejętności nabyte podczas programowania na lekcjach informatyki staną się przydatne na zajęciach z innych przedmiotów, jak i później w różnych zawodach, niekoniecznie informatycznych.”
Także podczas zajęć techniki uczeń ma do czynienia z edukacją dotyczącą doradztwa zawodowego, gdyż „wyrabia prawidłowe nawyki zachowań, które są niezbędne w dorosłym życiu zawodowym; ujawnia swoje predyspozycje, zainteresowania techniczne i zawodowe, odkrywa talenty i pasje techniczne.”
Na lekcjach wychowania fizycznego również realizowane są zagadnienia z doradztwa zawodowego. Wymagania odnośnie tego przedmiotu precyzują bowiem, iż „uczeń opracowuje rozkład dnia, uwzględniając proporcje między pracą a wypoczynkiem, wysiłkiem umysłowym a fizycznym, rozumiejąc rolę wypoczynku w efektywnym wykonywaniu pracy zawodowej.”
Natomiast jednym z zadań wychowania do życia w rodzinie jest w szczególności pomoc w rozpoznawaniu i rozwijaniu zdolności w odkrywaniu możliwych dróg realizacji osobowej i zawodowej wychowanka, przygotowywanie do odpowiedzialnego pełnienia zadań na każdej z nich.
W edukacji dotyczącej doradztwa zawodowego można wykorzystać też (prócz tych proponowanych wcześniej odnośnie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej) poniższe propozycje:
akrostych (wykreślanka);
uzupełnianie luk wyrazowych;
krzyżówki;
zabawy słowne oparte na metodzie burzy mózgów i skojarzeniach – np. tworzenie słowników tematycznych odnośnie jakiś profesji;
tworzenie plakatów opartych na metodzie mapy myśli – pozwoli ona zebrać informacje według wcześniej przyjętych kryteriów, np. dotyczące zakładów pracy w swojej okolicy, najbardziej popularnych zawodów wśród członków najbliższej rodziny, swoich zainteresowań itp.;
realizację projektu edukacyjnego, np. „Zalety i wady wybranego zawodu” – uczniowie mogą w ten sposób poznać plusy i minusy danej profesji, co pozwoli im dokonać krytycznej oceny swoich oczekiwań i możliwości pod tym kątem;
metodę portfolio – dzięki niej uczniowie mogą zebrać ważne informacje na temat np. wymarzonego zawodu, dokonać analizy ścieżki edukacyjnej odnośnie jego zdobycia.
Podsumowując: w klasach I-VI publicznych szkół podstawowych doradztwo zawodowe jest realizowane w formie orientacji zawodowej, która ma na celu zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami, kształtowanie pozytywnych postaw wobec pracy i edukacji oraz pobudzanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień zawodowych. Działania prowadzone będą przez cały rok szkolny w trakcie bieżącej pracy z uczniami lub przez zintegrowane działania nauczycieli, w tym nauczycieli wychowawców, doradców zawodowych, pedagogów lub psychologów.
II.3 Doradztwo zawodowe w kl. VII-VIII
Doradztwo zawodowe dla uczniów klas VII-VIII szkoły podstawowej prowadzone będzie w formie minimum 10 godzin w roku szkolnym w oparciu o zaproponowane poniżej scenariusze.
Do podanych planów zajęć dobrano, jako propozycje, takie metody pracy, by były one nie tylko efektywne, ale też atrakcyjne dla ucznia, umożliwiały jego rozwój zwłaszcza w obszarze kompetencji społecznych tak ważnych w dzisiejszym świecie.
PROPONOWANE METODY PRACY (prócz powyższych wymienionych wyżej):
rozmowa indywidualna,
analiza przypadku,
ankieta,
autoprezentacja,
ćwiczenia grupowe,
debata „za i przeciw”,
dyskusja problemowa,
kwestionariusz (uczestnicy zajęć wypełniają je samodzielnie, uzyskując informacje zwrotne na własny temat, dotyczą one m.in. zainteresowań zawodowych, stylów uczenia się, dominujących rodzajów inteligencji itp.),
lekcja odwrócona,
runda,
film,
mini-wykład,
rozwiązywanie problemów,
wirujące plakaty.
Program został przygotowany w oparciu o moduły wyróżnione w podstawie programowej, stąd też pierwsza grupa scenariuszy zawiera informacje o mocnych i słabych stronach ucznia, jego umiejętnościach, uzdolnieniach i talentach, a także pragnieniach, zainteresowaniach, planach i marzeniach. Druga składowa scenariuszy daje wiedzę o różnych profesjach, charakteryzuje wybrane profesje z uwzględnieniem kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach, wskazuje na możliwości ich uzyskiwania; uczeń porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców. Trzecia część scenariuszy odnosi się do rynku pracy i zasobów edukacyjnych dostępnych dla ucznia, wymaga od niego wykorzystania różnych źródeł informacji o dalszych ścieżkach kształcenia do analizy ofert szkół ponadpodstawowych i wyższych oraz kryteriów rekrutacyjnych do nich pod kątem własnych możliwości i predyspozycji. Ostatni fragment programu stanowią scenariusze ukierunkowane na planowanie własnego rozwoju przez ucznia i podejmowanie przez niego decyzji edukacyjno – zawodowych, by mógł on, uwzględniając własne zasoby, samodzielnie lub przy wsparciu doradczym wybrać odpowiednią dla siebie drogę.
III PROPONOWANE TEMATY LEKCJI
1. POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW
• 1. Jaki jestem? Oto jest pytanie …. Moje mocne i słabe strony.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności właściwej samooceny; wzmacnianie poczucia własnej wartości.
Efekty:
Uczeń potrafi rozpoznać swoje mocne i słabe strony.
• 2. Wszyscy jesteśmy zdolni – moje zdolności i zainteresowania.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności obserwacji siebie pod kątem zainteresowań i predyspozycji zawodowych, pomocnych w planowaniu przyszłości zawodowej.
Efekty:
Uczeń potrafi rozpoznawać i nazywać swoje zainteresowania; określić swoje predyspozycje zawodowe.
• 3. Rozwijam skrzydła – poznaję siebie. Osobowość zawodowa.
Cel ogólny: poznanie cech osobowości człowieka.
Efekty:
Uczeń porównuje posiadane cechy z cechami osobowościowymi ludzi w różnych zawodach.
• 4. Chcieć to móc! – kilka słów o motywacji.
Cel ogólny: zrozumienie, czym jest motywacja, sąd się bierze i jaki mamy na nią wpływ.
Efekty:
Uczeń potrafi znaleźć w sobie motywację do dalszego samokształcenia.
• 5. Jak się najlepiej zaprezentować? – autoprezentacja.
Cel ogólny: poznanie metod i form autoprezentacji.
Efekty:
Uczeń potrafi dokonać autoprezentacji.
2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY
• 1. Dlaczego ludzie pracują? Poznajemy zawody.
Cel ogólny: poznanie motywów podjęcia pracy przez ludzi; poznanie wymarzonych zawodów.
Efekty:
Uczeń wie, dlaczego potrzebna jest praca; potrafi opowiedzieć o wymarzonym zawodzie.
• 2. Co warto wiedzieć o zawodach – turniej wiedzy.
Cel ogólny: rozpoznanie wymagań, specyfiki pracy w wybranych zawodach.
Efekty:
Uczeń potrafi rozpoznać wybrane zawody – wymagania zdrowotne, specyfikę danego zawodu.
• 3. Świat zawodów – te już znamy.
Cel: scharakteryzowanie zawodów pełnionych przez rodziców uczniów, specyfiki, wymagań.
Efekty:
Uczeń potrafi dokonać charakterystyki zawodów w najbliższym otoczeniu.
• 4. Zmieniający się rynek pracy.
Cel: poznanie podstawowych definicji związanych z rynkiem pracy.
Efekty:
Uczeń
• 5. Vademecum talentu - tworzymy własne portfolio.
3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
• 1. Praca w grupie jako przykład kompetencji kluczowej.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności obserwacji siebie pod kątem zainteresowań
i predyspozycji zawodowych, pomocnych w planowaniu przyszłości zawodowej.
Efekty:
Uczeń potrafi określić co lubi i co jest dla niego ważne w relacji z innymi ludźmi; wskazać na pozytywne strony pracy grupowej; współpracować z innymi.
• 2. Moje miejsce w grupie
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności obserwacji siebie pod kątem zainteresowań
i predyspozycji zawodowych, pomocnych w planowaniu przyszłości zawodowej.
Efekty:
Uczeń potrafi określić, co lubi i co jest dla niego ważne w relacji z innymi ludźmi; określić swoje cechy charakteru, skłonności do określonego typu zachowania i roli; nazywać zachowania innych i dostrzegać związek tego zachowania z rolą, którą człowiek może pełnić w grupie.
• 3. Zawody w moim otoczeniu.
Cel ogólny: wskazanie zawodów pełnionych w najbliższym otoczeniu z podziałem na zawody wyuczone i wykonywane; zrozumienie ważności każdego zawodu i potrzeby jego wykonywania.
Efekty:
Uczeń potrafi odróżnić zawód wyuczony od wykonywanego; wyjaśnia potrzebę wykonywania różnych zawodów i ich wartości.
• 4. Kim chcę zostać w przyszłości?
Cel: wskazanie wymarzonego przez ucznia zawodu w oparciu o jego umiejętności, predyspozycje i zainteresowania.
Efekt:
Uczeń ma świadomość, jaki wybrać zawód zważywszy na swoje umiejętności, predyspozycje i zainteresowania.
• 5. Zmieniający się rynek pracy.
Cel: poznanie potrzeb rynku pracy w wymiarze lokalnym, regionalny i krajowym.
Efekt:
Uczeń potrafi scharakteryzować lokalny rynek pracy, wskazać instytucje wspomagające proces poszukiwania pracy.
4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH
• 1. Cechy usposobienia i temperamentu, ich znaczenie w wyborze zawodu.
Cel: uświadomienie znaczenia cech usposobienia i temperamentu oraz ich znaczenia w wyborze zawodu.
Efekty:
Uczeń zdaje sobie sprawę, że posiadanie określonych cech usposobienia i temperamentu predysponuje nas do wykonywania pewnych zawodów, a z innych nas wyklucza.
• 2. Stan fizyczny i zdrowotny a wybór zawodu.
Cele: uświadomienie ważności stanu fizycznego i zdrowotnego przy wyborze zawodu.
Efekty:
Uczeń zdaje sobie sprawę ze swojego stanu zdrowia, potrafi określić swoje predyspozycje fizyczne wymagane do wykonywania wymarzonego zawodu.
• 3. Szkoły w mojej okolicy
Cel: poznanie oferty edukacyjnej szkół w najbliższej okolicy.
Efekty:
Uczeń wie, jakie są typy i rodzaje szkół w najbliższe okolicy.
• 4. Planowanie własnej kariery
Cel: zaplanowanie przez ucznia ścieżki edukacyjno-zawodowej.
Efekty:
Uczeń potrafi zaplanować rozwój swojej kariery – przyszłości edukacyjno-zawodowej.
• 5. Warunki przyjęć do szkół ponadpodstawowych.
Cel: omówienie warunków przyjęć do szkół ponadpodstawowych w najbliższej okolicy i wskazanych przez uczniów.
IV Inne działania z zakresu doradztwa zawodowego
W ramach zajęć z doradztwa zawodowego uczniowie mogą też wziąć udział w:
- spotkaniach prowadzonych przez pracowników PPP w Drezdenku,
- Targach Edukacyjnych organizowanych w Gorzowie Wlkp.,
- tzw. „Dniach otwartych” organizowanych przez lokalne szkoły,
- spotkaniach z przedstawicielami lokalnych szkół oraz PUP w Drezdenku,
- spotkaniach z przedstawicielami wybranych zawodów,
- odwiedzinach miejscowych zakładów pracy, Domu Wspólnoty BARKA, Centrum Integracji Społecznej oraz Centrum Aktywizacji Zawodowej w Filii Powiatowego Urzędu Pracy w Drezdenku.
V PODMIOTY WSPÓŁPRACUJĄCE ZE SZKOŁĄ PRZY REALIZACJI DZIAŁAŃ I REALIZATORZY DZIAŁAŃ
Szkoła jest placówką, która w procesie edukacji, także tej odnoszącej się do doradztwa zawodowego, bazuje na wiedzy i umiejętnościach wielu specjalistów. Są to przede wszystkim:
➢ nauczyciele przedmiotowi i wychowawcy klasowi – to oni mają codzienny kontakt z uczniami, znają ich możliwości, predyspozycje, umiejętnie rozbudzają ich ciekawość; pozostają też w stałej relacji z ich rodzicami/opiekunami, którzy przekazują nauczycielom istotne wiadomości odnoszące się do przyszłej drogi edukacyjnej i zawodowej ich wychowanków;
➢ pedagog szkolny – dysponuje wieloma istotnymi informacjami dotyczącymi np. możliwości psychofizycznych uczniów, ich sytuacji rodzinnej; ma wiele narzędzi pozwalających zdiagnozować uczniów pod kątem ich przyszłych wyborów związanych ze szkołą i profesją;
➢ pielęgniarka szkolna – jest zorientowana w sytuacji zdrowotnej uczniów, posiada dostęp do dokumentacji medycznej, współpracuje w tym względzie z rodzicami/opiekunami swoich podopiecznych, dlatego też może ich ukierunkować pod kątem predyspozycji zdrowotnych związanych z wykonywaniem przyszłego zawodu;
➢ bibliotekarz szkolny – jako kompetentna osoba znająca zasoby biblioteki potrafi wskazać zainteresowanym uczniom odpowiednie pozycje, np. książkowe, prasę, różnego typu poradniki, informatory z szukanymi przez uczniów wiadomościami z dziedziny doradztwa zawodowego.
Szkołę wspierają też różne zewnętrzne podmioty. Wśród nich wyróżnić można:
➢ rodziców – są oni doskonałymi przekaźnikami informacji odnośnie własnych dzieci, ich umiejętności, predyspozycji, ale też planów; a jako przedstawiciele różnych zawodów stanowią bogate źródło wiedzy odnośnie np. konkretnych profesji, którymi są zainteresowani uczniowie, wymaganiami związanymi z danymi zawodami, czynnościami wykonywanymi w pracy;
➢ Poradnię Psychologiczno – Pedagogiczną w Drezdenku – jej pracownicy wspomagają nauczycieli w pracy z uczniami pod kątem rozpoznawania ich mocnych i słabych stron, posiadanych predyspozycji; poszerzają ich umiejętności autoprezentacji, pracy w grupie;
➢ lokalne szkoły – podczas tzw. „Dni otwartych” prezentują one swoją szeroką ofertę edukacyjną dostosowaną do potrzeb zarówno samych uczniów jak i potrzeb lokalnego rynku pracy, która skierowana jest do absolwentów szkół podstawowych;
➢ Ośrodek Szkolenia i Wychowania – Ochotniczy Hufiec Pracy w Strzelcach Kraj. – jest szansą dla uczniów w wieku 15-18 lat, którzy mają problemy wychowawcze lub problem w nauce, by ukończyli edukację, zdobywając jednocześnie zawód (kucharz, ciastkarz, wikliniarz); w Gorzowie Wlkp. - przyuczenie do wykonywania określonej pracy m.in. w zawodach: ogrodnik, tapicer, cukiernik, piekarz, sprzedawca, kucharz, monter sieci, instalacji i urządzeń sanitarnych, ślusarz, elektromechanik, mechanik pojazdów samochodowych, lakiernik samochodowy;
➢ Centrum Biznesu i Edukacji w Gorzowie Wlkp. – uczniowie mają tam możliwość zdobycia licznych nowych kompetencji zawodowych w ramach Kwalifikacyjnych Kursów Zawodowych oraz w ramach kursów uzupełniających umiejętności zawodowe; podczas wizyty w CBiE mogą też praktycznie poznać specyfikę niektórych zawodów, np. poprzez wykonywanie czynności spawania;
➢ Dom Wspólnoty BARKA w Drezdenku oraz Centrum Integracji Społecznej w Drezdenku – spotkanie z ich mieszkańcami stanowić może dla uczniów doskonałą lekcję tego, iż praca jest wartością samą w sobie, że warunkuje ona niekiedy prawidłowe relacje międzyludzkie, co może motywować dzieci i młodzież do tego, by się dalej edukować w celu zdobycia wymarzonego zawodu i pracy.
➢ Centrum Aktywizacji Zawodowej – filia w Drezdenku przy Powiatowym Urzędzie Pracy – zatrudnieni tam doradcy zawodowi jak i pośrednicy pracy są kompetentnymi osobami do tego, by odpowiednio zaplanować karierę zawodową młodej osoby, ewentualnie pomóc jej w znalezieniu takiego zawodu, by później znaleźć w nim zatrudnienie, pracownicy tej placówki dysponują bowiem konkretnymi danymi liczbowymi odnoszącymi się do zapotrzebowania lokalnego rynku pracy;
➢ lokalne zakłady pracy – jako placówki dające pracę mogą być doskonałym miejscem do „żywego poznania zawodu”, tzn. np. prześledzenia taśmy produkcyjnej, zaprezentowania danych profesji w praktyce.
VI SZCZEGÓŁOWY HARMONOGRAM DZIAŁAŃ W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. H. SIENKIEWICZA W DREZDENKU Z ZAKRESU ORIENTACJI, PORADNICTWA I DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA DZIECI Z PRZEDSZKOLA ORAZ KL. 0 - VIII W ROKU SZKOLNYM 2025/2026
Preorientacja zawodowa w przedszkolu:
Lp.
Temat zajęć, formy realizacji
odbiorcy
prowadzący, osoby odpowiedzialne
terminy realizacji
sposoby realizacji
1.
Spotkania z przedstawicielami różnych zawodów – w tym rodzicami/
opiekunami uczniów
Wszyscy uczniowie
Wychowawca klasy
Cały rok szkolny
Zajęcia dydaktyczne
2.
Eksponowanie informacji dotyczących wybranych zawodów
Wszyscy uczniowie
Wychowawca klasy
Cały rok szkolny
Wychowawca klasy
3.
Poznanie różnych zawodów – wyjścia do zakładów pracy, np. zakład fryzjerski, sklep, poczta, policja
Wszyscy uczniowie
Wychowawca klasy
Cały rok szkolny
Wyjścia grupowe
4.
Poznanie wybranych zawodów - tworzenie plakatów dotyczących wybranych zawodów
Wszyscy uczniowie
Wychowawca klasy
Cały rok szkolny
Zajęcia dydaktyczne
5.
Poznanie wybranych zawodów – wywiady z rodzicami, osobami z najbliższego otoczenia
Wszyscy uczniowie
Wychowawca klasy
Cały rok szkolny
Zajęcia dydaktyczne
6.
Poznanie wybranych zawodów – tworzenie słowników tematycznych
Wszyscy uczniowie
Wychowawca klasy
Cały rok szkolny
Zajęcia dydaktyczne
7.
Warsztaty i pokazy ginących zawodów – wyjazd do Centrum Edukacji Regionalnej i Przyrodniczej w Mniszkach
Wszyscy uczniowie
Wychowawca klasy
II semestr
Wyjazd grupowy
8.
Co to za zawód? – zabawy, kalambury
Wszyscy uczniowie
Wychowawca klasy
Cały rok
Zajęcia dydaktyczne
Orientacja zawodowa dla uczniów kl. I-VI:
Lp.
Temat zajęć, formy realizacji
odbiorcy
prowadzący, osoby odpowiedzialne
terminy realizacji
sposoby realizacji
1.
Prowadzenie podstrony poświęconej doradztwu zawodowemu na stronie internetowej szkoły
Wszyscy uczniowie
i ich rodzice
Doradca zawodowy
Cały rok szkolny
Prowadzenie strony internetowej
2.
Zajęcia zawodoznawcze - Teczki informacji o zawodzie, prezentacje o zawodach – przygotowywane przez uczniów
Uczniowie
kl. IV-VI
Wychowawcy klas
Cały rok szkolny
Zajęcia z wychowawcą
3.
Spotkania z przedstawicielami różnych zawodów – w tym z rodzicami/ opiekunami uczniów
Wszyscy uczniowie
Wychowawcy klas
Cały rok szkolny
Cyklicznie
4.
Eksponowanie informacji dotyczących wybranych zawodów
Uczniowie
kl. IV-VI
Doradca zawodowy, wychowawcy klas
Cały rok szkolny
Doradca zawodowy, wychowawcy klas
5.
Poznanie różnych zawodów – wyjścia do zakładów pracy, np. zakład fryzjerski, sklep, warsztat mechaniczny
Wszyscy uczniowie
Wychowawcy klas, doradca zawodowy
Cały rok szkolny
Wyjścia grupowe
6.
Poznanie wybranych zawodów - tworzenie plakatów dotyczących wybranych zawodów
Wszyscy uczniowie
Wszyscy nauczyciele w szczególności wychowawcy klas, doradca zawodowy
Cały rok szkolny
Zajęcia z wychowawcą, zajęcia z doradztwa zawodowego, zajęcia świetlicowe
7.
Poznanie wybranych zawodów – wywiady z rodzicami, osobami z najbliższego otoczenia
Wszyscy uczniowie
Wychowawcy klas, nauczyciele języka polskiego, doradca zawodowy
Cały rok szkolny
Zajęcia z wychowawcą, zajęcia z doradztwa zawodowego, lekcje języka polskiego
8.
Poznanie wybranych zawodów – tworzenie słowników tematycznych
Wszyscy uczniowie
Wszyscy nauczyciele, w szczególności wychowawcy klas, nauczyciele języka polskiego, języka nowożytnego, doradca zawodowy
Cały rok szkolny
Zajęcia z wychowawcą, zajęcia z doradztwa zawodowego, lekcje języka polskiego, języka nowożytnego, zajęcia świetlicowe
9.
Co to za zawód? – zabawy, kalambury
Wszyscy uczniowie
Wszyscy nauczyciele, doradca zawodowy
Cały rok
Zajęcia z wychowawcą, zajęcia świetlicowe, biblioteczne
Doradztwo zawodowe dla uczniów klas VII-VIII SP:
Lp.
Temat zajęć, formy realizacji
odbiorcy
prowadzący, osoby odpowiedzialne
terminy realizacji
sposoby realizacji
1.
Prowadzenie podstrony poświęconej doradztwu zawodowemu na stronie internetowej szkoły
Wszyscy uczniowie
Doradca zawodowy
Cały rok szkolny
Prowadzenie strony internetowej
2.
Zajęcia z doradztwa zawodowego
Uczniowie z kl. VII i VIII SP
Wychowawcy klas, doradca zawodowy
Cały rok szkolny
Minimum 10 h zajęć dla każdej klasy realizowanych w trakcie roku szkolnego
3.
„Zastanów się zanim zdecydujesz” – prezentacja, omówienie ścieżek dróg edukacyjnych w Polsce, czynników wyboru szkoły ponadpodstawowej
Uczniowie kl. VIII SP
Wychowawcy klas, pedagog szkolny, doradca zawodowy
X 2025
Zajęcia z wychowawcą, zastępstwa
4.
Indywidualne poradnictwo dla uczniów
Chętni uczniowie
Wychowawcy klas
Cały rok szkolny
Zajęcia z wychowawcą
5.
Spotkanie z rodzicami uczniów klasy VIII SP na temat wyboru dalszych kierunków kształcenia
Rodzice uczniów z kl. VIII SP
Doradca zawodowy, pedagog szkolny, wychowawcy klas
XI 2025 r.
Spotkania informacyjne
dla rodziców
6.
Omówienie systemu elektronicznego naboru do szkół ponadpodstawowych na podstawie Zarządzenia Lubuskiego Kuratora Oświaty
Uczniowie kl. VIII SP
Wychowawcy klas, nauczyciel informatyki
III/IV 2026 r.
Zajęcia informatyczne,
zajęcia z wychowawcą
7.
Prezentacja ofert szkół ponadpodsta-wowych
Uczniowie kl. VIII SP oraz ich rodzice
Przedstawiciele szkół,
wychowawcy klas
V – VI 2026 r.
Zajęcia z wychowawcą,
spotkania z rodzicami - wywiadówki
8.
Omówienie ścieżek dróg edukacyjnych w Polsce, czynników wyboru szkoły ponadpodstawowych
Uczniowie kl. VIII SP
Wychowawcy klas
I i II semestr
Zajęcia z wychowawcą
9.
Monitorowanie przebiegu rekrutacji zgodnie z Zarządzeniem Lubuskiego Kuratora Oświaty – składania przez uczniów kopii świadectw ukończenia szkoły i zaświadczeń o szczegółowych wynikach egzaminów
Uczniowie kl. VIII SP
Dyrektor szkoły,
Wychowawcy klas
VI 2026
Na bieżąco
10.
Targi Edukacyjo - Zawodowe w Gorzowie Wlkp.– warsztaty, prelekcje, wywiady z przedstawicielami szkół i zawodów
Uczniowie kl. VIII SP
Wychowawcy klas, doradca zawodowy, pedagog szkolny
Wg kalendarza
Wyjazd grupowy
11.
Udostępnianie materiałów informacyj-nych dot. szkolnictwa ponadpod-stawowego
Wszyscy uczniowie
Doradca zawodowy, bibliotekarz
Cały rok szkolny
Strona internetowa szkoły, ulotki, informatory
12.
Zajęcia zawodoznawcze - Teczki informacji o zawodzie, prezentacje o zawodach – przygotowywane przez uczniów
Wszyscy uczniowie
Wychowawcy klas
Cały rok szkolny
Zajęcia z wychowawcą
13.
Spotkania z przedstawicielami różnych zawodów – w tym z rodzicami/opiekunami uczniów
Wszyscy uczniowie
Wychowawcy klas
Cały rok szkolny
Zajęcia z wychowawcą
14.
Poznanie oferty Centrum Edukacji Zawodowej i Biznesu w Gorzowie Wlkp.
Uczniowie kl. VIII SP
Wychowawcy klas, doradca zawodowy
I semestr
(XII 2025)
Wyjazd grupowy
16.
Eksponowanie informacji dotyczących wybranych zawodów
Wszyscy uczniowie
Doradca zawodowy, wychowawcy klas
Cały rok szkolny
Doradca zawodowy, wychowawcy klas
17.
Poznanie różnych zawodów – wyjścia/wyjazdy do zakładów pracy, np. Piekarnia HERT w Gościmiu, Victaulic Sp. z.o.o. w Drezdenku, warsztat mechaniczny, restauracja „Gospoda” w Drezdenku, rehabilitacja w Osowie
Wszyscy uczniowie
Wychowawcy klas, doradca zawodowy
Cały rok szkolny
Wyjścia/wyjazdy grupowe
18.
Poznanie wybranych zawodów - tworzenie plakatów dotyczących wybranych zawodów
Wszyscy uczniowie
Wszyscy nauczyciele, w szczególności wychowawcy klas, doradca zawodowy
Cały rok szkolny
Zajęcia z wychowawcą, zajęcia z doradztwa zawodowego, zajęcia świetlicowe
19.
Poznanie wybranych zawodów – wywiady z rodzicami, osobami z najbliższego otoczenia
Wszyscy uczniowie
Wychowawcy klas, nauczyciele języka polskiego, doradca zawodowy
Cały rok szkolny
Zajęcia z wychowawcą, zajęcia z doradztwa zawodowego, lekcje języka polskiego
20.
Poznanie wybranych zawodów – tworzenie słowników tematycznych
Wszyscy uczniowie
Wszyscy nauczyciele, w szczególności wychowawcy klas, nauczyciele języka polskiego, języka nowożytnego, doradca zawodowy
Cały rok szkolny
Zajęcia z wychowawcą, zajęcia z doradztwa zawodowego, lekcje języka polskiego, języka nowożytnego, zajęcia świetlicowe
21.
Realizacja projektu edukacyjnego „Zalety i wady wybranego zawodu”
Wszyscy uczniowie
Wychowawcy klas, doradca zawodowy
Cały rok
Zajęcia z wychowawcą, zajęcia z doradztwa zawodowego
22.
Praca wartością samą w sobie – spotkanie z mieszkańcami BARKI w Drezdenku
Uczniowie kl. VII i VIII SP
Wychowawcy klas, doradca zawodowy
I semestr
Wyjście grupowe
23.
Co to za zawód? – zabawy, kalambury
Wszyscy uczniowie
Wszyscy nauczyciele, doradca zawodowy
Cały rok
Zajęcia z wychowawcą, zajęcia świetlicowe, biblioteczne
24.
Wizyta i zajęcia w Centrum Aktywizacji Zawodowej w Drezdenku
Uczniowie kl. VIII SP
Wychowawcy klas, doradca zawodowy, pedagog szkolny
V - VI 2026 r.
Wyjście grupowe
25.
Zajęcia zawodoznawcze z pracowni-kami PPP w Drezdenku
Uczniowie kl. VIII SP
Wychowawcy klas, pedagog szkolny
Na bieżąco według propozycji
Warsztaty grupowe
Uwaga: Realizacja programu i jego harmonogramu uzależniona będzie od możliwości szkoły i realizatorów programu.
Opracowała: Alicja Graś – szkolny doradca zawodowy