Tajemnicze E w żywności

Związki chemiczne zawarte w żywności mogą prowadzić także do wzrostu ilości substancji toksycznych w ludzkim organizmie.
Większość z nich niestety nie została zbadana pod kątem długoterminowego, wieloletniego oddziaływania na nasze zdrowie. Nie możemy wobec tego jednoznacznie stwierdzić, jakie mają właściwości w połączeniu z innymi związkami – albowiem nie każda substancja jest szkodliwa pojedynczo, ale może się nią stać w połączeniu z inną, tworząc reakcję stanowiącą nawet bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia. Możemy podejrzewać tylko, że wzrastająca liczba tzw. chorób cywilizacyjnych jest wynikiem spożywania produktów wysokoprzetworzonych, zawierających substancje chemiczne.

Warto zdawać sobie sprawę, że substancje dodatkowe stosowane w żywności nie są objęte jednolitym prawem. Niektóre, dopuszczone do użycia w Polsce, są zabronione w krajach Unii, inne odwrotnie. Wynika to m.in z tego, że substancje te podlegają ciągłym badaniom mającym stwierdzić ich właściwości i konsekwencje stosowania.

Przyjrzyjmy się, dla przykładu, jaki skład mają bardzo popularne małe jogurty/serki, reklamowane jako źródło energii, wapnia, witamin i innych składników odżywczych potrzebnych każdemu rozwijającemu się dziecku. Oprócz wapnia (warto zaznaczyć, że przy zrównoważonej diecie nie ma potrzeby wprowadzania dodatkowej ilości wapnia), cukru (w jednym jogurcie mogą być go nawet 3 łyżeczki), występują jeszcze:

• sztuczne wsady owocowe – owoce w jogurtach mogą być naturalne (np. w jogurcie truskawkowym), ale w większości są to substancje wzbogacone o barwnik i aromat imitujący konkretny owoc (np. w jogurcie o smaku truskawkowym); wsady mogą zawierać także cukier lub szkodliwy syrop glukozowo-fruktozowy;

• aromaty i barwniki – smak i wygląd jogurtu jest najczęściej wynikiem dodania sztucznych związków chemicznych: smakowych (np. waniliny zamiast naturalnej wanilii w jogurcie waniliowym) i barwiących (imitujących kolor konkretnego owocu);

• zagęszczacze – swoją “jedwabistą” gęstość jogurty zawdzięczają najczęściej substancjom zagęszczającym, tj. skrobia ziemniaczana, skrobia modyfikowana, żelatyna wieprzowa, pektyna, karagen.

Barwniki, konserwanty, emulgatory. Znajdują się nie tylko w chipsach i coli, ale także w produktach, które mogą wydawać się “zdrowe”. Na przykład w bakaliach znajdziemy konserwant E220 – dwutlenek siarki, w wodach smakowych i serze E211 – benzoesan sodu, a w płatkach zbożowych i kaszach E123 – amarant. Metodą na uniknięcie jedzenia produktów ze szkodliwym E jest kupowanie produktów z pewnego źródła lub tych posiadających certyfikaty żywności ekologicznej oraz – co najważniejsze – uważne czytanie etykiet na opakowaniach żywności.

Większości E lepiej unikać, chociaż część z nich uważana jest za substancje nie mające wpływu na zdrowie człowieka. E stają się szczególnie szkodliwe, kiedy spożywamy je długotrwale i w dużych ilościach. Niektóre, jak na przykład E300 to kwas askorbinowy, znany szerzej jako witamina C. Poniżej przedstawiona jest lista tych “E”, które zostały uznane za związki niebezpieczne i szkodliwe dla zdrowia.

Kilka prostych zasad, jak czytać etykietę:
Zawsze patrzymy na tył opakowania i sprawdzamy:

1. datę ważności, funkcjonuje jako:

• Termin przydatności do spożycia (na produkcie znajdziemy napis "Należy spożyć do ...", określa dzień, miesiąc i rok) - dotyczy to żywności nietrwałej i łatwo psującej się, np. mięso, nabiał; oraz 

• Data minimalnej trwałości ("Najlepiej spożyć przed...", określa miesiąc i rok) - na produktach długoterminowych, suszonych, mrożonych

2. warunki przechowania, np. w suchym i chłodnym miejscu;

3. wartości odżywcze, kalorie, GDA z ang. Guideline Daily Amounts, czyli wskazane dzienne spożycie;

4. skład produktu - podawany w sposób malejący, czyli od składnika, którego jest najwięcej, do takiego którego jest najmniej (patrz np. kakao „dla dzieci” – kakao czy cukier?).

Pamiętaj! Im krótsza lista składu produktu spożywczego, tym zdrowiej.

5. właściwą nazwę produktu; łąkowe, śmietankowe czy „prosto z natury” nie musi oznaczać masła.

Czy wiedzieliście, że w ciągu zaledwie roku przeciętny człowiek spożywa wraz z żywnością blisko 2 kg chemicznych dodatków do żywności? Jeśli myślicie, że to mało, spróbujcie wyobrazić sobie tę ilość, wizualizując ją poprzez np. Worki cukru, albo jeszcze lepiej - chipsów.

Konserwanty, barwniki i spulchniacze (te naturalne i sztuczne) to dodatki do żywności, do których obecności na etykietach produktów zdążyliśmy się już przyzwyczaić. Wiadomo, że te, które weszły w skład danego towaru są bezpieczne i znalazły się tam za zgodą odpowiednich organów kontrolujących trafiającą do sklepów żywność. Wiadomo jednak też, że niekoniecznie musimy się godzić, by to wszystko trafiało do naszego organizmu. Odrobina zdrowego rozsądku przy zakupach i trochę wiedzy wystarczą, by w sklepie wnikliwie i ze zrozumieniem czytać etykiety, a potem wybierać zdrowsze produkty.

Dodatki do żywności to ogromna grupa chemicznych specyfików, które nie są sobie równe pod względem szkodliwości. Są wśród nich zarówno mali złoczyńcy, jak i cisi zabójcy. Dlatego poniżej zamieszczam listę dwudziestu najbardziej szkodliwych dodatków do żywności, tych najbardziej trujących i niebezpiecznych dla zdrowia, które lepiej omijać szerokim łukiem.

 

	Do czego dodawany?	Szkodliwość/wywoływane choroby
akryloamid	chipsy, frytki, ciasta i ciastka	może uszkadzać układ nerwowy i pokarmowy
aspartam (E951)	coca cola, jogurty, płatki śniadaniowe, gumy do żucia, produkty typu "light", słodziki	silnie rakotwórczy, może prowadzić do epilepsji, choroby Parkinsona, cukrzycy, chłoniaka, zaników pamięci
glutaminian sodu (E621)	produkty instant	nudności, zawroty głowy, palpitacje serca
erytrozyna (E127)	konserwowane wiśnie, czereśnie, koktajle owocowe, herbatniki, ciasto biszkoptowe, lukrowane wiśnie, osłonki na kiełbasy	wysypka, bóle brzucha; może powodować uczulenie na światło, astmę, nadpobudliwość, rakotwórczy; działa niekorzystnie na wątrobę, serce, tarczycę, płodność, żołądek
benzoesan sodu (E211)	żywność przetworzona: gotowe zupy, sosy, dipy, konserwy, przetwory owocowe i warzywne, napoje gazowane	rakotwórczy, może wywoływać astmę, pokrzywkę, podrażnienia żołądka
guma arabska (E414)	wyroby cukiernicze (zwłaszcza kakaowe i czekoladowe), galaretki i polewy, guma do żucia, napoje bezalkoholowe, piwo, żywność bezglutenowa oparta na zbożach, żywność dla niemowląt	może przyczyniać się do wystąpienia wysypki, pokrzywki i kataru siennego, a także nasilić objawy astmy
sacharyna (E954)	słodziki, napoje, produkty dla diabetyków	może podrażniać przewód pokarmowy
kwas fosforowy (E338)	coca cola, napoje energetyzujące, konserwy, sery i wędliny pakowane próżniowo	odmineralizowuje kości i zęby
błękit pantotenowy (E131)	gazowane napoje, lody, galaretki	działa rakotwórczo
zieleń (S) brylantowa (E142)	sosy, galaretki, lody, ciasta w proszku	może wywoływać objawy alergii i anemii
kwas sorbowy (E200)	wyroby cukiernicze,lemoniada, sery, chleb żytni, ciastka i pieczywo, pizza, skorupiaki, sok cytrynowy, wino, alkoholowy napój jabłkowy , zupy	alergie
siarczyn sodu (E221)	polepszacz do chleba	może obniżać zawartość witamin w produktach na skutek utlenienia; wzmaga symptomy kaca; wzmaga objawy alergii i astmy
azotyn potasu	peklowane, wędzone wędliny, przetwory rybne	może wywołać astmę, zapalenie nerek, , bóle i zawroty głowy, rakotwórczy
tartrazyna (E 102)	w napojach gazowanych o smaku pomarańczowym, w produktach instant, słodyczach, konserwach, sosach, sztucznym miodzie i musztardzie	może wywoływać reakcje astmatyczne u alergików; w połączeniu z benzoesanami może wywoływać nadpobudliwość u dzieci
diacetyl	stosowany do aromatyzowania pieczywa, margaryn, popcornu (ma maślany smak i zapach)	może sprzyjać rozwojowi choroby Alzheimera oraz choroby płuc
czerwień Allura (E129)	żelki, ciastka, galaretki, słodkie napoje i płatki zbożowe	wymioty, krwawienia z przewodu pokarmowego, uszkodzenia nerek, alergie, nadpobudliwość u dzieci
karagen (E407)	jako zagęstnik - w konserwach, wędlinach, w mleku w proszku, w dżemach, galaretkach	zmiany złośliwe żołądka i jelit
azotan (III) sodu (E 250 )	wędliny	rakotwórczy
azotan (V) sodu (E 251 )	wędliny, sery podpuszczkowe i topione	rakotwórczy
Butylohydroksyanizol (BHE) - E 320	tłuszcze i produkty tłuszczowe	rakotwórczy
Butylohydroksytoluen (BHT) - E 321	tłuszcze i produkty tłuszczowe	powoduje uczulenia

Opracowała: Sylwia M. Teresiak

Źródła informacji:

https://tipy.interia.pl/artykul_12554,co-oznacza-e-na-produktach-cz-i-niebezpieczne-konserwanty.html

https://urodaizdrowie.pl/tajemnicze-e-szkodliwe-czy-nie

https://kobieta.wp.pl/co-kryje-tajemnicze-e-5982673820869761a

https://tipy.interia.pl/artykul_12554,co-oznacza-e-na-produktach-cz-i-niebezpieczne-konserwanty.html

https://portal.abczdrowie.pl/dodatki-do-zywnosci-e